O 8 de febreiro de 2024 celebrouse na Cidede da Cultura de Galicia o Encontro explicativo da licitación do Contrato Público de Innovación de Comunidades Enerxéticas (diálogo competitivo).
Consulta Preliminar ao Mercado.
Como paso previo á definición da Compra Pública de Innovación, desde a Axencia considerouse de interese promover unha convocatoria aberta de Consultas Preliminares ao Mercado, como mecanismo para identificar tecnoloxías e solucións de interese para os retos tecnolóxicos que do proxecto "Aldeas Intelixentes".
Co fin descrito a Axencia aprobou, a través de Resolución do 24 de novembro de 2021, a convocatoria de consultas preliminares ao mercado no marco do Proxecto "Aldeas Intelixentes, solucións de futuro para aldeas sostibles". O 25 de novembro de 2021 publicouse dita resolución, xunto cos seus anexos no Perfil do Contratante da Axencia: https://www.contratosdegalicia.gal/licitacion?N=803533
Este procedemento de Consulta Preliminar ao Mercado desenvolveuse inicialmente no marco de catro retos:
- Desenvolvemento de servizos dixitais rurais.
- Solucións tecnolóxicas para a bioeconomía en aldeas.
- Sustentabilidade e economía circular da produción agraria en aldeas modelo.
- Construción e urbanización sustentable en aldeas modelo: solucións baseadas na natureza e transición enerxética.
Finalizado o prazo de presentación de propostas, a Axencia levou a cabo o estudo de todas e cada unha das propostas presentadas e seleccionou aquelas que mellor se adecuaban aos retos establecidos, xerando cinco Fichas de Avance a partir das mesmas:
- Ficha de Avance 1: Plataforma intelixente para a xestión de servizos no ámbito local.
- Ficha de Avance 2: Plataforma para a rastrexabilidade e valorización de produtos agroalimentarios e subproductos das aldeas modelo.
- Ficha de Avance 3: Sistema de axuda á decisión para actividades agrarias nas aldeas modelo.
- Ficha de Avance 4: Sistema enerxético integral para aldeas modelo.
- Ficha de Avance 5: Edificación e urbanización sustentable.
A Axencia aprobou, mediante Resolución do 17 de marzo de 2022, a apertura dun novo período de recepción de propostas, co obxectivo de recibir propostas concretas que axudasen a mellorar e completar as cinco Fichas de Avance resultantes da información recibida durante o primeiro período de presentación de propostas, comprendido entre o 2 de novembro e o 22 de decembro de 2021.
Na segunda presentación de propostas, que abarcou do 17 de marzo ao 18 de abril de 2022, achegáronse 54 propostas de solución, das cales 11 estaban destinadas a deseñar un sistema enerxético integral para Aldeas Modelo (Ficha de Avance 4).
De acordo con as conclusións recollidas no Informe de Conclusións Preliminares ao Mercado, publicado o 7 de outubro de 2022, determinouse que neste ámbito existen diversas solucións baseadas en tecnoloxía existente, aínda que non cumpren coas necesidades expostas e requiridas pola Axencia, xa que, ou ben non están adaptadas ao contexto particular galego, ou ben abordan só unha parte do reto. De feito, constatouse que ningunha das entidades participantes dispón actualmente dunha solución comprehensiva como a que se persegue neste reto; é máis, algunhas das propostas foron presentadas por múltiples entidades asociadas, incluíndo centros tecnolóxicos e universidades, o cal é indicador da complexidade e da ausencia dunha solución comercial.
En particular, identificouse que, para a solución en cuestión, chegáronse a desenvolver tecnoloxías avanzadas para os diferentes bloques que conforman o reto –xeración de enerxía, almacenamento, sistemas de control, etc.– pero o tecido empresarial carece dun modelo “estándar” de comunidade enerxética que contemple todos os compoñentes técnicos, xurídicos e tecnolóxicos necesarios para o desenvolvemento, implantación e operación de comunidades enerxéticas en calquera Aldea Modelo en Galicia. Con todo, identificouse que, para casuísticas concretas, algunhas entidades desenvolveron modelos de comunidades enerxéticas ad hoc en escalas reducidas que se validaron en contorna representativa. Por tanto, concluíuse que o estado de madurez actual da tecnoloxía sitúase nun TRL de partida comprendido entre 5 e 6, é dicir, prototipo a escala real ou probas en contorna real.
Considerando o anterior, e de acordo con devandito Informe, considerouse que se daban as circunstancias para realizar un procedemento de contratación de Compra Pública de Innovación polo que desenvolver un modelo único, modular e configurable de comunidade enerxética, que puidese implementarse en calquera Aldea Modelo de Galicia e tivese en consideración os aspectos técnicos, xurídicos, tecnolóxicos e de sustentabilidade necesarios para o desenvolvemento e operación permanente das devanditas comunidades.
Con base no anterior, en febreiro de 2024 promóvese a contratación dos servizos para o deseño dun modelo de comunidade enerxética aplicable a calquera “Aldea Modelo” de Galicia.
Este desenvolvemento deberá estar fundamentado no uso de enerxías renovables, priorizando o emprego de biomasa e residuos da actividade agraria, co fin de potenciar a autosuficiencia enerxética e aproveitar sinerxias coas Comunidades de Montes Veciñais en Man Común e cos produtores agrogandeiros que xestionan as terras da aldea modelo.
Como resultado final do proceso, desde a Axencia preténdese implantar Comunidades Enerxéticas nas aldeas modelo que poidan xestionarse de maneira colaborativa para abaratar os custos enerxéticos, fundamentadas na autosuficiencia enerxética e que permitan minimizar as barreiras sociolóxicas vinculadas ao uso colectivo de bens comúns, podendo consultar as bases no seguinte enlace: https://www.contratosdegalicia.gal/licitacion?N=821052
A comunidade enerxética conformará unha garantía de subministración enerxética e mellorará a rede de distribución, buscando atraer novos residentes e actividade económica á aldea debido á aparición de novos negocios e ao fomento do turismo sustentable. As solucións de produción e distribución deberán ir dirixidas a satisfacer a enerxía requirida tanto da parte construída como das explotacións agrarias das aldeas, complementando as tecnoloxías xa existentes no mercado.
Como paso previo á implantación dun modelo modular de comunidade enerxética que, unha vez desenvolto, poida aplicarse por un custo reducido en calquera Aldea Modelo e, tendo en conta da complexidade da prestación, así como a necesidade de procura dunha solución innovadora para a satisfacción da necesidade indicada, a Axencia estimou necesario iniciar un proceso de diálogo competitivo para os efectos de buscar a mellor solución.
